فرهنگ شهروندی مفهومی نوین است كه با ورود به هزاره سوم اهمیت ویژهای یافته است تا آن جا كه میتوان آن را از نوین ترین مفاهیم دنیای مدرن تلقی كرد. فرهنگ و شهروندی هر دو از مفاهیم پر مناقشه و جدال برانگیز، میان صاحبنظران این دو حوزه است (شاه طالبی، قلیزاده و شریفی، 1388(
شهروندی از فرآیندهای جامعه مدرن است كه دارای مرزهای تعریفی خاصی است. شهروندی برخاسته از نگرش عقلانی نسبت به قانون و حقوق افراد در جامعه است. این مفهوم ارتباط زیادی با مفاهیم جامعه مدنی، دموكراسی و حاكمیت خوب دارد. دولتها برای تثبیت موقعیت اجتماعی و سیاسی خود، موضوع شهروندی را در اولویت قرار دادهاند. شهروندی از عوامل بنیادین گسترش سرمایه اجتماعی، و دارای رابطه نزدیك با اخلاق و روابط اخلاقی است. با زندگی برخاسته از تجدد و فرهنگ انسان اجتماعی در هم آمیخته است. امروزه مفهوم شهروندی با مفهوم و نگرش آن در قرن بیست بسیار متفاوت است. حقوق شهروندی دارای حوزههای مختلفی است و در كنار حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی، حقی نیز به نام حقوق فرهنگی وجود دارد. فرهنگ شهروندی، مجموعهای از ارزشها، نگرشها و قوانین مشترك بنیادی است كه در بردارندهی احساس تعلق، تعهد و احترام به میراث مشترك، و همچنین تشخیص حقوق و تعهدات شهروندی میباشد. فرهنگ شهروندی كه بهتر است به آن شهروندی فعال و تعهد شهروندی گفته شود، یك مفهوم وسیع است كه با روح جمعی قرابت دارد. این مفهوم هم اشاره به یادگیری زندگی جمعی دارد، و هم شامل كسب ارزشها، مهارتها و وفاداری به تعهدات شهروندی است. موضوع كلیدی در فرهنگ شهروندی، كسب سرمایهی اجتماعی است. سرمایهی اجتماعی، ظرفیت و استعداد تعامل و همكاری بین مردم و نهادها برای رسیدن به خیر جمعی است. از ویژگیهای فرهنگ شهروندی، احساس تعلق، اعتماد و امید به آینده، عزت نفس و فروتنی، همكاری عمومی، دیدگاه باز، وحدت سمت و مدرنیته (گذشته و آینده) میباشد (محكمی، 1393 .(
فرهنگ شهروندی یك محصول جمعی است و توسط جامعه ساخته میشود. فرهنگ شهروندی یك طیف است، یعنی این كه فرهنگ در مقابل بی فرهنگی قرار نمیگیرد، بلكه از جنبههای مختلف درجات متفاوتی به خود میگیرد. فرهنگ شهروندی از تركیب عناصر مختلفی تشكیل شده است كه از آن جمله شهروندان، دولت و عرصه عمومی است. آموزش فرهنگ شهروندی، رویكرد جدیدی است كه اكثر كشورهای توسعه یافته بدان پرداختهاند و نتایج موثر آن بر توسعه پایدار كشور، رفاه و پیشرفتهای فرهنگی و اجتماعی باعث شده كشورهای در حال توسعه ضرورت آن ر درك نموده و برای زمینه تحقق آن را فراهم نمایند. درك شایسته از میراث فرهنگی یك كشور و نیاز نسلهای حاضر و آینده در پرداختن به این مسئله بسیار اهمیت دارد چرا وابستگی فرهنگ شهروندی به تربیت انسانی است كه موجب شكوفایی و توسعه همه جانبه جوامع میشود. توجه به مولفههای اصلی و سازههای بنیادین هر فرهنگ برای تدوین محتوا و به تبع آن آموزش اثر بخش مستلزم توجه عناصر تاثیرگذار و مولفه های بنیادین هر فرهنگ است.
بسیاری معتقدند جهان در حال دگرگونی است و این دگرگونی از پدیده جهانی شدن و انقلاب فنآوری اطلاعات كه تولید را برای كشورها، شركتها و اشخاص افزایش داده است، متأثر شده است (كارنوی، 1999؛ كاستلز، 1999؛ گیدنز( 2000 . فریدمن (2005( معتقد است ما در عصر جهانی شدن زندگی میكنیم، در نتیجه باید اشخاص را برای درك "جهان مسطح" توانمند سازیم. این اشخاص خودشان را به سرعت با فرایند و تكنولوژیهای آن انطباق میدهند و میتوانند در آن عمل كنند، همكاری و حتی رقابت كنند. فریدمن اضافه میكند، توانمندسازی افراد با نقش تكنولوژیهای ارتباطات و اطلاعات، مانند تلفنها، ماشینهای فكس، كامپیوترهای شخصی، و شبكهها كه فرصتها را برای دسترسی و گردآوری اطلاعات گسترش میدهند، فراهم میگردد. با این وجود، جهانی سازی یك پدیده دو لبه است كه هم اختلافات بزرگ و هم رشد وسیع جوامع را بوجود می آورند.
منبع: نقش ﺷﺒﻜﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻳﻮﺗﻴﻮب و تویتر ، چراغی و اسلام پناه